Boş Burun Sendromu (Empty Nose Syndrome) - Tanımı, Belirtileri, Tedavisi

Boş Burun Sendromu

Boş Burun Sendromu Tanımı?



Boş burun sendromu - Boş burun sendromu tedavisi - Empty nose syndrome - Burun eti alınmasının riskleri - Kronik atrofik rinit - Ozena - Sekonder atrofik rinit - Normal nazal havayolu aerodinamiğinin kaybı - Burun etlerinin görevleri



Konu ile ilgili yabancı kaynaklarda geçen öncelikle şu açıklayıcı ve özet cümleyi sizlerle paylaşmak isterim "unfortunately, a wide nasal cavity syndrome due to reduction or resection of the inferior turbinate (and/or middle turbinate) is still frequently seen. In our opinion, it is a “nasal crime / Ne yazık ki, alt konka (ve / veya orta konkanın) küçültülmesi ya da rezeksiyonuna bağlı olarak geniş burun kavitesi sendromu hala sık görülmektedir. Bizce, bu bir "burun suçu" dur” (Kaynak: "Functional Reconstructive Nasal Surgery, by Egbert H. Huizing & John De Groot, 2003, page 286.").



Boş burun sendromu - Boş burun sendromu tedavisi - Empty nose syndrome - Burun eti alınmasının riskleri - Kronik atrofik rinit - Ozena - Sekonder atrofik rinit - Normal nazal havayolu aerodinamiğinin kaybı - Burun etlerinin görevleri


"Boş burun sendromu" ya da "Empty nose syndrome", burun içerisindeki dokuların fazla çıkarılması ya da küçültülmesine bağlı olarak, anormal hava yolu genişlemesi durumudur. İsminden de anlaşıldığı gibi burun içerisinin boşaltılmış olması durumudur. Anatomik yapılardaki bu anormal değişiklik (ya da eksiklik) burun fonksiyonlarında azalma ve birçok belirtiye yol açmaktadır. Dr Eugene Kern tarafından popülarize edilmiştir.

Boş Burun Sendromu Belirtileri



Boş burun sendromu - Boş burun sendromu tedavisi - Empty nose syndrome - Burun eti alınmasının riskleri - Normal nazal havayolu aerodinamiğinin kaybı - Burun etlerinin görevleri

Burun etleri, burundan alınan havanın dönderilmesi ve ısıtılarak, nemlendirilmesi, alt solunum yollarına nemli ve sıcak havanın basınçlandırılarak iletilmesini sağlamaktadır. Özellikle alt burun etleri (alt konka / inferior turbinate) bu fonksiyonların yerine getirilmesinde en önemli rol üstlenen burun etidir. Bu yapılar hatalı cerrahi ile uzaklaştırıldığında ya da anormal olarak küçültüldüğünde, burun içerisine giren hava, düz bir akımla hızla alt solunum yollarına gider. Geniz bölgesine çarpan, kuru, partiküllü ve soğuk hava bir çok zararlı etkilere neden olur. Boş burun sendromu için oldukça güzel hazırlanmış bir makaleyi "http://en.wikipedia.org/wiki/Empty_nose_syndrome" web sitesinde bulabilirsiniz.

Boş burun sendromunun sık görülen belirtileri aşağıdaki gibi özetlenilebilir:

- Kronik burun kuruluğu

Hızlı, düz akımla burun boşluğuna giren havanın, hiçbir dirençle karşılaşmadan genize çarparak aşağıya doğru ilerlemesi esnasında, tüm hava yollarının mukozalarında nem kaybı olur. Ön planda burun mukozasında kuruma ve kabuklanma ortaya çıkar. Kronik mukzozal inflamasyon ve ağrı ortaya çıkabilir. Kronik mukozal inflamasyon, mukozada atrofi ve yapısal değişikliğe neden olur. Bu durum, bazı bilimsel çalışmalarda "Sekonder atrofik rinit / secondary atrophic rhinitis" olarak adlandırılmaktadır. Bazı çalışmalarda, atrofik rinit gelişebilmesi için ortalama 7 sene gibi bir zaman geçmesi gerektiğini savunmaktadırlar. Bu süre, günlük burun içi bakımı yapmayan ya da yapan hastalarda değişebilmektedir. Bununla birlikte, düzenli burun içi nemlendiricileri kullanan hastalarda, mukozal değişiklikler ortaya çıkmayabilir.

- Aralıklı burun tıkanıklığı hissi

Bu durum, normal nazal havayolu aerodinamiğinin kaybı ile mukozal alanlara çarpan kuru ve hızlı hava ile, mukozada harabiyet ve trigeminal sinir uçlarının zarar görmesi nedeniyle tıkanıklık hissinin hissedilmesi ortaya çıkabilir.

- Nöropatik ağrı

Kronik vakalarda, kronik mukozal inflamasyon hızlı havanın çarptığı yutak, östaki tüpü, boğaz, gırtlak, trakea ve daha ileri olgularda bronşlarla akciğerlerden kaynaklanan ağrılı uyarıların ortaya çıkması görülebilmektedir.

- Bunun yanında kuru havanın verdiği kurutucu etkiye bağlı olarak ses kısıklığı, öksürük de tabloya eklenebilir.

- Kronik yorgunluk hissi ve gece uyku kalitesinde azalma

- Fiziksel konsantrasyonda azalma

- Bazı hastalarda, bu belirtilerin aşırı olması durumunda anksiyete ve depresyon belirtileri ortaya çıkabilmektedir.

- Astım ve kronik bronşit de "akciğerlerimizin koruyucusu" olan burnun devre dışı kalmasına bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.

- Bu kadar belirtinin yanında, koku almada azalma da görülebilmektedir.

Boş Burun Sendromu Tanısı Nasıl Konulur?

Tipik olarak hastanın hikayesinde burun eti ameliyatı ve / veya kıkırdak eğriliği ameliyatı mevcut olması ve hastada burun kuruluğu, burundan aşırı nefes girmesine rağmen yeterli hava alınamıyormuş hissi gibi şikayetler de mevcutsa boş burun sendromu olasılığı akla gelmelidir.

Muayene esnasında, burun içerisinde alt burun etlerinin ya da beraberinde orta burun etlerinin olmadığı ya da aşırı küçültüldüğü görülebilir. Hastaların burun mukzoalarındaki belirtiler, hava açıklığının anormal artış miktarına göre değişebilir. Bazı hastalarda, mukozalardaki kronik kurumaya bağlı metaplazi ve soluk görümüm saptanırken; bazı hastalarda kronik mukoza enfeksiyonuna bağlı kızarık mukozal alanlar görülebilir. Burun içerisindeki kabuklanma da hastadan hastaya değişebilir. Paranazal sinüs tomografisi anatomik yapının ayrıntılı değerlendirilmesi için istenilebilir. Genellikle endoskopik burun muayenesi tanı koymak için yeterlidir.

"Boş Burun Sendromu" Olan Hastaları Bekleyen Durumlar

Eskiden "fonksiyonel burun ameliyatları" ya da "anatomiye saygılı burun ameliyatları" teknikleri geliştirilmeden önce, burun etlerinin ve diğer dokuların anormal rezeksiyonları sık olarak yapılıyormuş. Bu belirtiler, tanımlar, burun etlerinin görevleri ve nazal fizyoloji net olarak anlaşılmaya başlanınca burun anatomisine saygılı cerrahi girişimler yapılmaya başlanmıştır. Burun etleri hatalı olarak çıkarılmış hastalar üzerinde yapılmış uzun dönemli ve çok kapsamlı çalışma sayısı fazla değildir. Her hastada yukarıda sayılan belirtilerin hepsi ortaya çıkmayabilir. Hastanın burun içerisini nemlendirici ürünleri kullanması, nemli ortamda bulunması, beslenme tarcı ve anatomik yapısı bu belirtilerin şiddetini ve çeşidini etkileyebilmektedir. Yani, her hastada, bu belirtilerin hepsi ortaya çıkmayabilir. Bununla birlikte, burun etlerinin görevlerini yerine getirebilecek hiçbir ürün ya da cerrahi müdahale bulunmamaktadır.

Burun mukozasındaki yıllar içerisinde ortaya çıkan atrofi ve silyalı hücrelerdeki silya kayıplarının kalıcı olduğunu saptayan çalışmalar mevcuttur.

Boş Burun Sendromu Tedavisi

Boş burun sendromu için cerrahi dışı ve cerrahi tedavi seçenekleri ayrı ayrı aşağıdaki gibi özetlenilebilir:

Cerrahi Dışı Tedavi

Boş burun sendromu için cerrahi dışı ve cerrahi tedavi seçenekleri ayrı ayrı aşağıdaki gibi özetlenilebilir:

Cerrahi olmayan tedavi seçeneklerinde amaç, burun mukozasının korunması ve nemlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bunun için aşağıdaki uygulamalar yapılabilir:

. Düzenli serum fizyolojik ya da okyanus suyu spreylerle burun içerisinin yıkanması

. Bazı çalışmalar ringer laktat solüsyonu (ilave olarak xylitol eklenebilir) kullanılmasının daha faydalı olduğunu savunmaktadır

. Kronik atrofik rinit (Ozena) ortaya çıkan hastalarda tuzlu sulara antibiyotikler ilave edilerek burun içi yıkama yapılabilir

. Yatak odasında, uyku esnasında oda nemlendirici soğuk buhar makineleri kullanılabilir
. Düzeli egzersiz, su oranı yüksek meyve ve sebzelerin tüketilmesi

. Aşırı kahve, çay, alkol ve tuzlu gıdaların tüketilmemesi

Boş Burun Sendromu Tedavisinde Hyaluronik Asit İle Burun Eti Dolgusu

Boş burun sendromu olan ve alt burun eti tamamen alınmamış olan hastaşar için, burun eti dolgusu uygulaması denenebilmektedir. Bu uygulama her hasta için uygun değildir. Burun eti hacmi çok fazla küçültülmüş olan hastalarda, basit dolgu enjeksiyonu ile, burun etlerinin fonksiyonlarının yeniden normalleştirilebilmesi çok zordur.



Boş Burun Sendromu Tedavisinde Hyaluronik Asit İle Burun Eti Dolgusu




Boş Burun Sendromu Tedavisinde Hyaluronik Asit İle Burun Eti Dolgusu



 



Boş Burun Sendromu Tedavisinde Hyaluronik Asit İle Burun Eti Dolgusu

 

Yukarıdaki video ayrıntılarını bulabileceğiniz benzer makale linki >> Boş Burun Sendromu Tedavisinde Hyaluronik Asit İle Burun Eti Dolgusu / Boş Burun Sendromu Tedavisinde Burun Etine Hyaluronik Asit Enjeksiyonu / Hyaluronik Asit Dolgular "Boş Burun Sendromu" nda Burun Eti Dolgusu Olarak Kullanılabilir!

Cerrahi Tedavi

Boş burun sendromu cerrahi tedavisinde amaç, burun boşluğunun yeniden daraltılmasıdır. Bunun için alt burun etlerinin yerine mukoza altına çeşitli implanların yerleştirilmesi esas önerilen uygulamadır. Bu implantlar, özellikle alt burun etlerinin bulunduğu, burun boşluğunun alt dış kısmındaki, önceki alınan alt burun etlerinin yerine, mukoza ile kemik arasına yerleştirilir. Bu işlem öncesi, serum fizyolojik emdirilmiş pamuklarla nefes testi yapılabilir. Maalesef, burun etleri vücutta eşsizdir ve onun yerine başka bir yerden alınabilecek dönor sahası bulunmamaktadır. Rejeneratif tıpta, alt konkanın yeniden rekonstrüksiyonu için kök hücre çalışmaları ve doku mühendisliği çalışmaları başlatılmıştır (ayrıntılı bilgiler bulabileceğiniz link >> http://www.usasinus.org/clinical-registry-for-empty-nose-syndrome).

Boş burun sendromu tedavisi için, burun boşluğunun dış duvarına "aselüler dermal greft" yerleştirilmesi videosu izlemek için "https://www.youtube.com/watch?v=sjPfSUi-S64" linkine tıklayabilirsiniz.

Boş burun sendromu ve atrofik riniti olan hastalarda, Young Cerrahisi denilen ve burun içerisindeki, hava yolunun kapatılmasını içeren bir uygulama da mevcuttur. Genellikle 6 ay burun içi mukozal fleplerle kapatılır ve sonrasında bu flepler kesilir. Burun içi havayolunun tam kapatılması yerine daraltılmasını içeren Modifiye Young Prosedürü de mevcuttur.

Boş Burun Sendromu (Empty Nose Syndrome) İle İlgili Ayrıntılı Web Sayfalar

• Empty Nose Syndrome (ENS) | Nasal Cripple https://nasalcripple.com/

Bir itfaiyeci hasta tarafından kurulmuş ve belki Dünyadaki en ayrıntılı boş burun sendromu sayfası. Burada burun eti dolgusu ile ile ilgili videolarımı da paylaşmış. Dünya üzerinde boş burun sendromu nedeniyle sorun yaşayan insanların paylaşımları ve yeni makaleler de mevcut.

• Empty Nose Syndrome International Association Homepage (Uluslararası Boş Burun Sendromu Birliği) - http://ensassociation.org/

Bu oldukça bilinçli hazırlanmış ve bilimsel çalışmalarla desteklenmiş bir web sayfası. Ana sayfada "ENS, aşırı agresif cerrahi hasarın veya hayati burun yapılarının azalmasının neden olduğu oldukça zayıflatıcı ve engelleyici bir durumdur. Lütfen ENS hastalarının ENS bilincini artırmasına ve bu yıkıcı durum için bir tedavi geliştirmek üzere araştırma fonu sağlamasına yardımcı olun: Her insanın nefes alma ve yaşama hakkı vardır!" yazıyor.

​Dr. Murat Enöz, Kulak Burun Bogaz Hastalıkları & Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı

Muayenehane:

Adres: İncirli Cad., No:41, Kat:4, Dilek Pastanesi Üstü, Posta kodu: 34147, Bakırköy - İstanbul

Randevu Tel: +90 212 561 00 52

E-mail: muratenoz@gmail.com

Cep tel: +90 533 6550199

Fax: +90 212 542 74 47