Burunda Nazal Septum Deviasyonu
Nazal Septum Deviasyonu Tanımı
Nazal septum (burun septumu), burun boşluğunu dikine olarak iki ayrı boşluğa ayıran, kıkırdak ve kemikten oluşan yapıdır. Bu septumun herhangi bir tarafa eğriliği "nazal septum deviasyonu / burun kıkırdağı eğriliği / burun septumu eğriliği" olarak adlandırılmaktadır. Yukarıdaki fotoğrafta, nazal septumun ön kısmında, sağa doğru eğrilik olmasına bağlı olarak, sağ burun pasajının tamamen kapalı olduğu görülmektedir. Mekanik bir tıkanıklık olduğundan, medikal tedavi ile bu eğriliğin ortadan kalkması mümkün değildir.Nazal Septum ve Nazal Septum Deviasyonu Tanımı
Nazal Septum Deviasyonu Neden Olur?
Burun septumunun sapması konjenital olabilir (doğumda mevcut olabilir veya daha sonra kendi kendine gelişebilir) veya daha sonra travma sonrası ortaya çıkabilir. Burun travması sonucu nazal septumda eğilme, kırılma ya da yana kayma şeklinde çok farklı deviasyon türleri ortaya çıkabilir.Nazal Septum Deviasyonu Belirtileri
Nazal septum deviasyonun yeri ve miktarına göre belirtilerin miktarı değşebilir. Öreneğin, burnun en dar bölgesi olan, nazal valv bölgesindeki, öne yakın az miktardaki deviasyonlar, çok kolay burun tıkanıklığı, ağız açık uyuma ve uyku kalitesinde azalma gibi belirtilere neden olabilir.Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Bazı hastalar uzun süre, burun tıkanıklığı şikayetleri olsa da; bu durumun nazal septum deviasyonundan kaynaklandığını fark edemeyebilmektedirler.
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Nazal septum deviasyonu, burun içerisindeki hava kanallarını tıkar ve mekanik olarak burun hava direncinde artışa neden olur. Nazal septum deviasyonu belirtileri aşağıdaki şekilde özetlenilebilir:
† Ağız açık uyuma
† Yorgun uyanma (kalitesiz uyku)
† Boğazda kuruluk hissi olması
† Tekrarlayan farenjit enfeksiuonu olması
† Koşu mesafesinde azalma
† Gün içerisinde halsizlik hissi
† Diş ve diş eti hastalıkları
† Sinüzite daha kolay yakalanma
† Kulaklarda basınç travöasının daha kolay ortaya çıkabilmesi (dalgıçlık ve uçak yolculuğu esnasında)
† Grip ya da nezle gibi viral üst solunum yolu enfeksiyonlarında, burun tıkanıklığı şikayetinin çok daha şiddetli olması
† Ağız kokusunda artış
† Uyku apnesi sendromu şiddetinde artma
† Koku ve tat duyusunda azalma
Nazal septal deviasyon, artan nasal hava yolu direncinin sık bir nedenidir. Dar bir nazal hava yolu, akciğerlere hava akımının azalmasına neden olur. Spirometri ve 6 dakikalık yürüme testi (6mWT) kullanılarak septoplasti sonrası solunum fonksiyonlarındaki değişikliklerin değerlendirildiği bir bilimsel çalışmada, nazal septal cerrahinin solunum fonksiyonlarını olumlu yönde etkilediğini ve akciğer rahatsızlıkları ile burun tıkanıklığı arasındaki ilişki için önemli bir ipucu olabileceğini göstermektedir. Nazal septum deviasyonu en sık görülen burun patolojisidir ve nazal deformitenin cerrahi olarak düzeltilmesi alt ve üst solunum yollarında farklı olumlu değişikliklere neden olur. Yani sağlıklı bir şekilde akciğerlerin çalışması için, sağlıklı ve fonksiyonel bir burun gerekmektedir (kaynak link >> Improvement of Pulmonary Functions Following Septoplasty: How Are Lower Airways Affected?). Nazal aerodinamik, egzersiz sırasında doku oksijeni için önemlidir. Nazal hava yolu direncini azaltmak, egzersiz kapasitesinin iyileştirilmesini sağlar. Burun tıkanıklığında egzersiz kapasitesinde azalma olması beklenilebilir.
Nazal Septum Deviasyonu Yatış Pozisyonunu Etkileyebilir!
Migrenle karışan baş ağrısının diğer bir nedeni: Burunda Kemik Spur Formasyonu
Burunda Kemik Spur Formasyonu |
Kemik spur (bone spur, osteophyte, osteofit), burun boşluğuna doğru büyüyen, dikensi kemik çıkıntılarıdır. Genellikle vücutta, kemik üzerine tekrarlayan basınç uygulaması sonrasında ortaya çıkarlar.
Burunda Kemik Spur Formasyonu |
Nazal septum deviasyonu olan hastaların bir kımsında, nazal spur formasyonu da bulunur. Kemik spur formasyonu, yandında bulunan burun etlerine basınç ve mekanik baskıya neden olduğundan, migrenle karışan ve nedeni bilinmeyen baş ağrısına neden olabilmektedir. Septum deviasyonu olan hastalarda, gece uykuda oksijen alımının azalması ve uyku apnesi belirtilerinde artış görülebilir bu da baş ağrısına neden olabilir.
Burunda Kemik Spur Formasyonu |
Burunda kemik spur formasyonu, baş ağrısının ilginç ve çok bilinmeyen nedenlerindendir. Kontakt baş ağrısı nedeni, spurun mukozal yüzeyde yaptığı baskı nedeniyledir (kabaca, vücudunuzda bir yere iğne batırdığınızı ve bunun yıllarca devam ettiğini düşünün).
Kemik spur tedavisi için deviasyon ameliyatı (smr ameliyatı ya da septoplasti ameliyatı) yeterlidir. Ayrıntılı bilgileri bulabileceğiniz link >> Burunda Kemik Spur Formasyonu, Tanımı, Belirtileri ve Tedavisi
Nazal Septum Deviasyonu Türleri
Nazal Septum Deviasyonu Çeşitleri - Nazal Septum Deviasyonu Türleri |
Yukarıdaki fotoğrafta görüldüğü gibi, nazal septumda çok farklı eğrilikler ve deviasyon türleri ortaya çıkabilir. Örneğin önden gelen burun travması ile "S" şeklind deviasyon ortaya çıkabileceği gibi; burun ucuna gelen şiddetli bir travma ile nazal septumun kaudal kısmı kemik çentikten disloke olabilir (kaudal septum deviasyonu - anterior septal dislokasyon), yine eski burun travmalarına bağlı septum kırık hatlarında kemikleşme ve yana doğru dikensi çıkıntılar ortaya çıkabilir (kemik spur formasyonu).
Genetik Özellikler ve Burun Travmalarına Göre, Nazal Septum Deviasyonları Değişebiliyor!
Kaudal Septum Deviasyonu |
Yukarıdaki hastada, nazal septumun en alt kısmı olan, kaudal bölümünde, sağa doğru eğrilik görülmektedir. "Kaudal septum deviasyonu" olarak da adlandırılan bu durumda, eğri olan bölümün burun ucu desteğinde çok önemli olması ve bu bölgenin çıkarılıp alınmasının burun ucunda ciddi destek kaybı ve yumuşamaya neden olacağından açık teknik kıkırdak eğriliği (ya da açık teknik burun ucu estetiği) ameliyatı şeklinde ameliyat yapılması gerekebilmektedir. Benzer bir makaleyi okuyabileceğiniz link >> Kaudal Septoplasti ve Eksternal Strut Greft İle Burun Ucu Kaldırma
Nazal Septum Deviasyonu Tanısı
Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır?
Nazal septum deviasyonu olan hastalarda burun tıkanıklığı, ağız açık uyuma, boğaz kuruluğu, sık sinüzit atakları geçirme, horlama ve uyku esnasında deviasyonun olduğu tarafa doğru yatıldığında daha rahat uyuma gibi belirtiler görülebilir.Nazal septum deviasyonu az ya da çok birçok insanda bulunmaktadır. Burun tıkanıklığı şikayeti ile başvuran hastaların yaklaşık %90' ında septum deviayonu bulunmaktadır.
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Endoskopik burun muayenesi sonucunda nazal septum deviasyonu rahat bir şekilde görülebilir.
Her Nazal Septum Deviasyonu Ameliyat Gerektirmez!
Nazal septum deviasyonu (NSD), kulak burun boğaz uzmanları tarafından konulan yaygın bir tanıdır, ancak genellikle objektif ölçümlere dayanmayan bir tanıdır. Sonuç olarak, durumu teşhis etme, kesin yerini doğrulama, sapma derecesini belirleme ve hastalar üzerindeki klinik etkisini değerlendirme anlamında önemli bir gözlemci arası değişkenlik olabilir. Bu öznellik gereksiz cerrahi tedavilere, hasta komplikasyonlarına ve düşük hasta memnuniyet oranlarına neden olabilir. Mevcut kanıta dayalı tıp çağında, hastalar cerrahi müdahalelerin klinik olarak önemli gelişmeler göstermesini talep etmektedir. NSD' nin nesnel olarak teşhisi konusunda bir fikir birliği anlaşması olmadığından, NSD' yi tedavi eden müdahaleler güçlü bir kanıt tabanına sahip değildir. Zaten nazal septum deviasyonu olan hastalarda, cerrahi tedavi gereksinimi esas olarak hastalardaki şkayet miktarına göre ortaya çıkmaktadır. Hastalarda burun tıkanıklığı ve ilişkili belirtiye neden olmayan basit deviasyonların tedavi edilmesi gerekli değildir..
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Nazal Septum Deviasyonu Tedavisi
Deviasyon ameliyatı nasıl yapılır?
Deviasyon ameliyatı (septoplasti, SMR ameliyatı) genellikle kapalı teknikler yapılmaktadır. Genel anestezi ve lokal anestezi altında yapılabilmektedir. Kaudal septum deviasyonu olanlarda ve ileri derecede deviasyon olan hastalarda açık teknik gerekebilmektedir.
İşlem genel anestezi ya da lokal anestezi altında yapılabilmektedir. Lokal anestezi özellikle genel anestezinin riskli olduğu kardiyovasküler hastalık, kalp yetersizliği, kontrolsüz hipertansiyonun varlığı gibi sağlık problemlerinde ya da hastanın kendi isteğiyle tecih edilmektedir. Ameliyat esnasında burun kıkırdağının üzerine yapılan insizyon sonrasında, kıkırdağın zarı kaldırılarak eğri kıkırdak alanları çıkarılmaktadır. İşlem esnasında burun desteğini sağlayan kıkırdak alanları korunmaktadır. Özellikle burun septumu ile nurun kemiği arasındaki bağlantı noktası (Rhinion) bölgesinde hasra oluşturulmamalı ve burun septumunda "L" şeklinde, en az 10 mm kalınlığında septum kıkırdağı bırakılmalıdır. Yukarıdaki şekilde bu ameliyatta rezeke edilebilecek en büyük kıkırdak alanı gösterilmiştir. Genellikle burada görünenden çok daha az rezeksiyonlar yapılmaktadır.
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Yandaki ve yukarıdaki iki fotoğrafta, burun estetiği ameliyatı esnasında, kıkırdak eğriliği ameliyatı (deviasyon ameliyatı / septoplasti ameliyatı /smr ameliyatı) yapılan hastanın, nazal septumundan çıkarılan ileri derecede eğri kıkırdalar görülmektedir. Mimimal travmatik işlem yapılabilmesi ve mevcut anatomik yapıların mümkün olduğunca korunabilmesi amacıyla düzgün kıkırdaklar ayrılarak yeniden burun içerisine yerleştirilmektedir. Özellikle burun ucu destetiğinin yeniden yapılandırılabilmesi için deviasyon ameliyatında elde edilen kıkırdaklar karşılıklı dikilerek, burun ucuna yerleştirilen sturt greft hazırlanabilir ya da ayrılan düzgün kıkırdaklar yeniden nazal septuma yerleştirilerek dikilebilir.
Deviasyon ameliyatı genellikle, kapalı teknikle yapılır ve burun kemiğine yönelik bir işlem yapılmadığından ameliyat sonrası göz altında morluk, şişlik görülmez.
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Yukarıdaki fotoğrafta, sağa doğru septum deviasyonu olan hastanın, deviasyon ameliyatı öncesi ve ameliyat sonrası burun içi görünümü görülmektedir.
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Yukarıdaki fotoğrafta, sola doğru septum deviasyonu olan hastanın, deviasyon ameliyatı öncesi ve ameliyat sonrası burun içi görünümü görülmektedir.
Septum deviasyonu - Burun kıkırdağı eğriliği - Nazal septum deviasyonu nasıl anlaşılır? - Deviasyon ameliyatı - Burun septumu eğriliği - Burun eğriliği |
Yukarıdaki fotoğrafta, sola doğru septum deviasyonu ve sağ alt burun eti büyümesi (konka hipertrofisi) olan hastanın, deviasyon ameliyatı ve burun eti ameliyatı (konka radyofrekansı)öncesi ve ameliyat sonrası burun içi görünümü görülmektedir.
Deviasyon Ameliyatından Sonra Kıkırdak Eğriliği Tekrarlar mı?
Deviasyon Ameliyatının Riskleri
Deviasyon ameliyatı da sonuçta bir cerrahi işlemdir ve her cerrahi işlemde olduğu gibi; deviasyon ameliyatının da çeşitli olası riskleri mevcuttur. Deviasyon ameliyatına bağlı ortaya çıkabilecek riskler ve komplikasyonlar kısaca aşağıdaki ibi özetlenilebilir
Kanama
Enfeksiyon
Nazal septumda delik (nazal septum perforasyonu)
Burun ucu düşmesi
Burunda şekil bozukluğu ya da burun ucu asimetrisi ortay çıkması
Septal hematom
Burun içerisinde yapışıklık (sineşi)
Deviasyon ameliyatı sonrasında burun ucu düşmesi
Deviasyon ameliyatı sonrasında burun ucu düşmesi ortaya çıkması konusunda hazırlanmış olan yukarıdaki video ile ilgili ayrıntılı bilgiler bulabileceğiniz link >> Deviasyon Ameliyatı Sonrası Burun Ucunda Düşme Ya da Şekil Bozukluğu Nasıl Ortaya Çıkabilir?
Deviasyon Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler
Konu ile ilgili önerebileceğim kaynaklar:
- http://en.wikipedia.org/wiki/Nasal_septum_deviation
- http://www.entnet.org/HealthInformation/deviatedSeptum.cfm
- http://www.mayoclinic.com/health/deviated-septum/DS00977
- http://www.hopkinsmedicine.org/sinus/sinus_conditions/septal_deviations.html
- http://www.realself.com/question/nasal-septum-deviation-doshould-surgery-fix
- http://www.webmd.com/allergies/deviated-septum
- http://emedicine.medscape.com/article/877677-overview
- http://ir.uiowa.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3142&context=etd
Dr. Murat Enöz, Kulak Burun Bogaz Hastalıkları & Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı
Muayenehane:
Adres: İncirli Cad., No:41, Kat:4, Dilek Pastanesi Üstü, Posta kodu: 34147, Bakırköy - İstanbul
Randevu Tel: +90 212 561 00 52
E-mail: muratenoz@gmail.com
Cep tel: +90 533 6550199
Fax: +90 212 542 74 47
Yorumlar
Yorum Gönder